خوارزمی درخشانترین چهره در میان دانشمندانی بود که در دربار مأمون گرد هم آمده بودند. او کتب و آثاری را در علوم جغرافیا و نجوم تدوین نمود که سیصد سال بعد به وسیله آتل هارت انگلیسی به لاتین ترجمه و در اختیار علمای اروپا قرار گرفت.
ولی دو اثر او در ریاضیات نام او را جاودانی ساختند. یکی از آنها حل المسائل علمی ، برای زندگی عملی، با عنوان جبر و مقابله بود. مترجمی که در قرون وسطی این اثر را برگرداند نیز همان نام عربی را برای آن برگزید و اولین کلمة عنوان کتاب یعنی « الجبر» را برای همیشه در ریاضیات تحت عنوان Algebra به جای ماند ( گذاشت ).
دومین اثر خوارزمی که نامش را جاودان ساخت ، همان کتاب آموزشی فن محاسبه بود که در آن طریقة استفاده از اعداد هندی را می آموخت. نوشتن اعداد ، جمع و تفریق ، نصف کردن و دو برابر کردن ، ضرب، تقسیم و محاسبات کسری. این کتابچه نیز به اسپانیا آورده و در اوایل قرن دوازدهم میلادی به لاتین برگردانده شد. ترجمة آن از عربی به لاتین با این جمله آغاز می گردد: «چنین گفت الگوریتمی ( خوارزمی ) ، بگذار خدا را شکر گوییم، سرور و حامی ما.»

خوارزمی کیست؟ابو عبداله محمد بن موسی خوارزمی از دانشمندان بزرگ ریاضی و نجوم می باشد . شهرت علمی خوارزمی مربوط به کارهایی است که در ریاضیات ، مخصوصاً در رشته جبر انجام داده به طوری که هیچ یک از ریاضی دانان قرون وسطی مانند وی در فکر ریاضی تأثیر نداشته اند . از خدمات شایان خوارزمی به جهان علم این است که وی حساب هندی و ارقام هندی را به عربی انتقال داد که او در جدولها رقم های هندی را بکار برد و این کاربرد و این کار در سال 197 هجری قمری انجام گرفت و این جدولها مبنا و مأخذ کارهای منجمان بود . همین ارقام است که در ریاضیات انقلابی به وجود آورد و هر گونه اعمال محاسباتی را مقدور ساخت ، خوارزمی نخستین کسی است که علم جبر را پایه گذاری نموده و یکی از مراحل مهم این علم را پیدا نموده است ، استخراج التاریخ زیج اول و زیج ثانی که این دو زیچ به سند هند معروف و محل اعتماد اهل فن بوده است و دیگر صوره الارض یا رسم افریقیه می باشد ، العمل بالاصطرلاب ، مختصر من الحساب الجبر و المقابله که در لندن چاپ شد و مشهورترین تالیفات اسلامی علم همین کتاب جبر و مقابله خوارزمی است و اروپائیان از همان کلمه خوارزم لفظ الگوریزم را ساخته اند و الفاظ الگوریسم و الگورتم از ترجمه لاتین کتاب حساب خوارزمی و همچنین لفظ جبر در زبانهای اروپایی از عنوان کتاب الجبر و المقابله خوارزمی است . خوارزمی در سایر رشته های علوم مخصوصاً نجوم هم کارهای جالب و سودمندی انجام داد از جمله دو کتاب در اصطرلاب نوشت . اطلسی از نقشه آسمان و زمین تهیه کرد و نقشه های جغرافیایی بطلمیوس را اصلاح کرد .

این دانشمند بزرگ در سال 820 میلادی ( زمان خلافت بنی عباس در بغداد ) درحدود بین سالهای 200-195 هجری کتابی بنام جبر و مقابله را نوشت که در آن هیچ وجه از حروف و علامات استفاده نشده بود ولی حل معادلات را به دو طریق ، که ما امروز جمع جبری – عمل متشابه و نقل جمعی از یکطرف به طرف دیگر می نامیم انجام می داد .

یکی دیگر از کتب مهم ابو جعفر محمد بن موسی خوارزمی کتاب مفاتیح العلوم است که کتاب مهم و ارزنده ای است از زندگی خوارزمی چندان اطلاع قابل اعتمادی در دست نیست خوارزمی در حدود سال 780 میلادی در خوارزم متولد شد و در حدود 848 میلادی درگذشت.

زندگینامه محمد خوارزمی در سال 184 هـ . ق؛ در خوارزم به دنیا آمد.
… من شنیده‌ام در بغداد رصد خانه‌‌ای هست که تو در آنجا می‌توانی بدون دردسر به تحقیقات ادامه دهی.
محمد (در بغداد) از یعقوب دربارة نویسندة آن کتاب نجوم پرسید. یعقوب گفت که این کتاب را حسن بن سهل وزیر مأمون به او داده است.
محمد از حسن بن سهل دربارة آن کتاب عجیب پرسید. … آن را ذوبان نامی به عنوان تحفه‌ی برای مأمون از طرف حاکم کابل آورده است.
محمد شروع به نوشتن کتاب «الرخامه» کرد که موضوع بحث آن دربارة ساعت آفتابی افقی و تعیین اوقات نمازها بود. محمد این ساعت را مدت ها قبل درست کرده بود اما معتقد بود که باید تمام دانسته‌هایش را به صورت کتاب درآورد تا دیگران هم بتوانند از آن استفاده کنند. به همین منظور، کتاب «تاریخ قوم یهود» را نوشت.
او دو کتاب «جبر» و «مقابله» و کتاب «حساب» را نوشت.
پس از مدتی محمد به نوشتن کتابی به نام «صوره الارض» پرداخت.
حسن با لبخند گفت: «این طور که پیداست، تمام وقایع را دقیقاً ثبت کرده‌ای این کتاب می‌تواند تاریخ جامعی باشد برای همة انسانها و خصوصاً برای خود ما ایرانی‌ها». محمد گفت: «سعی کرده‌ام بیش‌تر اتفاقات مهم را دقیقاً ثبت کنم. (این کتاب بعدها به تاریخ خوارزمی معروف شد.) یعقوب گفت: امروز شانزدهم ربیع‌الاول سال دویست و سی و دو هجری قمری است. محمد گفت: مگر من چند سال دیگر زنده‌ام؟ می‌خواهم این چند سالی را که از عمرم باقی مانده است در زادگاه خودم باشم … محمد هنگامی که کاملاً از شهر دور شد، گذاشت تا اسب با گام‌هایی آهسته و یکنواخت پیش‌‌برود.
محمد خوارزمی اندکی پس از 232 هجری قمری فوت کرد.

حال کنین

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: